Badanie preluksacyjne to badanie profilaktyczne dysplazji stawu biodrowego u dzieci. Jego celem jest jak najwcześniejsze wykrycie wad wrodzonych i rozwojowych w stawach biodrowych dziecka. Jak wygląda takie badanie w poradni preluksacyjnej? Czy powinniśmy w razie późniejszych problemów np. z chodzeniem także udać się do ortopedy?
Ortopeda/ poradnia preluksacyjna – kiedy się zgłosić?
Na wizytę u ortopedy/ w poradni preluksacyjnej w ramach NFZ powinnaś dostać skierowanie od pediatry. Na badanie trzeba się wybrać z maluszkiem, kiedy skończy 6 tygodni (ale przed ukończeniem 12 tygodni życia). U niemowląt ocenia, czy stawy biodrowe rozwijają się prawidłowo i czy maluszek nie ma dysplazji.
Obserwując swoje dziecko warto zwrócić uwagę czy jako:
- kilkumiesięczne niemowlę nie jest za mało ruchliwe; w tym wieku dziecko powinno np. bawić się swoimi stópkami, kopać nimi, wkładać je do buzi; roczne dziecko utyka podczas chodzenia;
- kilkulatek (i starsze dziecko) nie ma krzywych pleców, zwłaszcza łopatek na różnej wysokości;
- 2-3 latek ma krzywo stawia stopy podczas chodzenia, przewraca się o nie, jego buciki są dziwnie wykoślawione, chodzi na samych palcach, wykrzywia palce podczas chodzenia;
- przedszkolak ma krzywe kolana (koślawe) lub „pałąkowate” nóżki (szpotawe);
- 4-5-latek ma płaskie podbicie stópek, bez wysklepienia (dobrze to widać podczas chodzenia po mokrym piasku na plaży).
Czego spodziewać się podczas wizyty w poradni preluksacyjnej?
Ortopeda dokładnie zbada oba stawy biodrowe, sprawdzi, czy nie ma objawów niestabilności i ograniczeń w odwodzeniu nóżek, oceni, czy nóżki i uda dziecka są takiej samej długości. Często też zaleca wykonać USG stawów biodrowych, pozwalające na wykrycie nieprawidłowości, których nie ujawnia zwykłe badanie lekarskie. Badanie USG bioderek jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia dziecka i nie wymaga specjalnych przygotowań. Przed badaniem zdejmuje się dziecku pieluchę i układa się je na boku na specjalnym stole. Lekarz rozprowadza specjalny żel do USG w okolicy biodra malucha, który pomaga falom przejść przez skórę. Specjalną głowicą bada bioderka. Wyniki otrzymujemy właściwie natychmiast i omawiane są zaraz po badaniu. Jeśli lekarz zauważył coś niepokojącego, zaproponuje leczenie, które zwykle polega na odpowiedniej pielęgnacji i układania dziecka (do snu, podczas noszenia – pozycja „na żabką”). W przypadku nasilonej dysplazji biodrowej unieruchamia się stawy w specjalnych ortezach. Zwichnięcia są już leczone szpitalnie na specjalnych wyciągach.
Czego spodziewać się podczas wizyty u ortopedy ze starszym dzieckiem?
Pediatra podczas bilansów zwraca uwagę na stawianie stóp podczas swobodnego chodu dziecka oraz bada kręgosłup pod względem skoliozy. Zaleca się odwiedzać ortopedę raz w roku w ramach profilaktyki, gdyż dojrzewające dziecko mocno przybiera na wadze, a codzienne noszenie plecaka wypełnionego książkami do szkoły czy przesiadywanie w ławce/przed komputerem w nieodpowiedniej pozycji wpływa na jego kręgosłup. Podstawą wizyty u ortopedy dziecka w wieku od 2 lat wzwyż jest wywiad. Lekarz wypyta Cię o:
- rodzaju problemu, z jakim do niego przychodzisz (jaka część ciała według Ciebie jest problemem);
- choroby, na jakie cierpi dziecko;
- przyjmowane leki stałe;
- przebyte hospitalizacje i zabiegi operacyjne;
- urazy, których doznało w przeszłości;
- choroby występujące w rodzinie.
Drugą część oceny chorego stanowi badanie przedmiotowe i tak jak podczas bilansu lekarz ocenia chód małego pacjenta. Ortopeda może prosić pacjenta o wykonanie różnych czynności jak przysiady, skłony. Lekarz może także wykonać kończynami dziecka ruchy w poszczególnych płaszczyznach, szukając przez w trakcie tego ewentualnych oporów patologicznych. W ten sposób sprawdzi także siłę mięśniową. Czasami konieczne jest wykonanie badań obrazowych: RTG, USG lub obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego.
Zobacz też: jakie wybrać nosidło czy chustę, by zapewnić dziecku odpowiednie odwiedzenie stawów biodrowych.
fot. Arveed, CC BY-SA 2.0