Poradnia psychologiczno-pedagogiczna – wszystko, co musisz wiedzieć

Coraz większy nacisk stawiany jest na zdrowie psychiczne uczniów. Nie każdy jednak wie, że każdemu dziecku, właściwie od urodzenia, przysługuje bezpłatna pomoc pedagogiczna i psychologiczna. Znaleźć ją można w poradniach psychologiczno-pedagogiczych na terenie całego kraju. Jednak jest kilka „ale”.

Podstawa prawna

Zasady działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych regulują przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. poz. 199 oraz z 2017 r. poz. 1647). Są one prowadzone przez powiaty i miasta na prawach powiatów.

Zadania poradni psychologiczno-pedagogicznych

• diagnozowanie dzieci i młodzieży na wniosek rodzica lub pełnoletniego ucznia
• wydawanie opinii i orzeczeń dotyczących kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży (uwaga! od opinii nie można się odwołać, ale od orzeczeń już tak!)
• udzielanie pomocy bezpośredniej uczniom oraz rodzicom np. brałam udział w „szkole dla rodziców”, a dzieci korzystały z dodatkowych zajęć z logopedą
• wspieranie nauczycieli w rozwiązywaniu problemów dydaktyczno-wychowawczych
• wspomaganie przedszkoli, szkół i placówek
• opracowywanie i realizacja indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych oraz indywidualnych programów zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w szkołach, przedszkolach i innych placówkach dydaktycznych
• realizacja działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży
• edukacja dotycząca ochrony zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli
• pomoc w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej

Ile czasu trwa wizyta w poradni?

To zależy oczywiście od rodzaju wizyty. Pierwsza jest z reguły najdłuższa, gdyż wymaga zebrania wywiadu z rodzicem i dzieckiem. W poradni diagnoza oraz terapia psychologiczna i pedagogiczna trwają zwykle do dwóch godzin, diagnoza i terapia logopedyczna godzinę. O czasie trwania spotkania decyduje specjalista z uwagi na problem, z jakim zgłasza się opiekun, tempa pracy oraz samopoczucia dziecka.

Publiczna czy niepubliczna poradnia?

W systemie oświaty działają również niepubliczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Różnią się one właściwie tylko tym, że są uprawnione do wydania opinii w sprawach, w których przepisy nie zastrzegają, że opinia musi być wydana przez publiczną poradnię. Związane jest to z kwalifikacjami, jakie wg ustawy o systemie oświaty lub ustawy Prawo oświatowe powinni posiadać zatrudnieni pracownicy do orzekania niektórych opinii.

Czy poradnie podlegają rejonizacji?

Poradnie psychologiczo-pedagogiczne przeznaczone są dla uczniów szkół i przedszkoli mających siedzibę na terenie działania poradni. Jeśli dziecko nie rozpoczęło jeszcze nauki pomoc udziela poradnia właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. W sprawach dzieci niewidomych i słabowidzących, niesłyszących i słabosłyszących oraz dzieci z autyzmem orzekać mogą tylko poradnie wskazane przez kuratora oświaty.

Czy poradnia może odmówić pomocy dziecku uczęszczającemu do niepublicznej placówki edukacyjnej?

Niepubliczne placówki edukacyjne podlegają po te poradnie pedagogiczno-psychologiczne, w rejonie których się znajdują. Oznacza to, że uczniowie do nich chodzący mają dostęp na równi z tymi uczęszczającymi do placówek publicznych. Choć z drugiej strony urzędy między sobą mogą się porozumieć i przekazywać subwencje, ale nie muszą.

Czy placówka musi stosować się do wytycznych poradni?

Opinię o wynikach badań otrzymują rodzice dziecka. To oni decydują, czy placówka edukacyjna je otrzyma. Rodzic może ją zanieść do szkoły, ale nie musi. Ale jeśli się na to zdecyduje, to szkoła czy przedszkole ma obowiązek objąć każdego ucznia pomocą, który ma opinię poradni. Dodatkowo jest to ujęte w dokumentacji szkolnej. Ponadto rodzice mogą uczestniczyć w posiedzeniach zespołów nauczycieli zalecających określone formy pomocy.

Czy nauczyciel może zmusić do wizyty w poradni?

Szkoła czy przedszkole może skierować dziecko do poradni pedagogiczno-psychologicznej, jedna k to od rodzica zależy, czy dziecko do niej trafi. Jedynie w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia dziecka może interweniować sąd rodzinny, by dziecko zostało objęte wbrew rodzicom opieką takiej poradni.

Edukacja domowa a poradnia psychologiczno-pedagogiczna

21 kwietnia 2021 r. Prezydent RP podpisał Ustawę z dnia 17 marca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, w związku z czym edukacja domowa będzie dostępna bez opinii z publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej i bez rejonizacji. Rodzic nie musi posiadać opinii o takiej formie kształcenia, ale dyrektor placówki, którą rodzic wybierze, może jej zażądać. Może też nie wydać zezwolenia na edukacje domową. Dziecko objęte ED może korzystać z pomocy poradni właściwej dla szkoły, w której jest zapisane.

Fot. Muzeum Miasta Gdyni, CC BY-ND 2.0